Dans Je Magie

“Dans je magie”
Een zoektocht naar betoverende dans in India
(foto’s en tekst: Caroline S’Jegers, publicatie: Luck Magazine, maart 2009)

Al sinds mensenheugenis maakt dans deel uit van de Indiase cultuur. Gedreven door mijn passie voor dans trok ik een aantal maanden door India, en werd ik er bezield door de betoverende krachten van de “slangendans”.

Hoe het allemaal begon…
Ik stond bovenop een hoge klif, net voor een diepe afgrond. Twee kleine stapjes vooruit, en ik zou de grond onder mijn voeten verliezen met als gevolg dat de zwaartekracht me duizenden meters de diepte in zou doen tuimelen. Ik keek naar het grote meer waarin ik dan terecht zou komen – dat vanuit mijn standpunt eerder op een stipje leek – en voelde me duizelig worden bij deze gedachte. Ik zag twee onmetelijk grote slangen krioelen in het water en hoorde een vriendin van me roepen: “Wees voorzichtig!” In gedachten stelde ik haar gerust, de klif was namelijk zo hoog dat de slangen nooit tot bij mij konden geraken.
Plots steeg één slang op uit het water. Ik probeerde me te verbergen achter een rots, maar het was reeds te laat… Ik voelde me omhuld worden door warme dekens. De slang was meedogenloos en glipte mijn lichaam binnen.
Op dat moment schoot ik wakker met het overrompelende gevoel: “Er zit een slang in mij!?”
Deze droom kreeg ik op de vooravond van mijn eerste grote en verre reis naar India, zo’n twee jaar geleden. Ik wist toen nog niet dat de slang mijn beschermster en begeleidster zou worden tijdens mijn trektochten, op zoek naar dans, doorheen dit veelzijdige land en dat India me zo zou gaan fascineren.

Verwacht het onverwachte
Toen ik voor het eerst de Indiase bodem betrad, werd ik overspoeld door de verscheidenheid aan geuren, kleuren en indrukken. India is een land van contrasten: arm en rijk, traditie en moderniteit, orde en chaos, je treft het er allemaal naast elkaar aan. Met een Lonely Planet in de hand voelde ik me gewapend voor wat me als reiziger in India te wachten stond. Ik had er namelijk in gelezen dat toeristen die met de stroom meegaan, beloond worden. Zo moeilijk kon dat toch niet zijn, om “het onverwachte te verwachten”…

De cultuurshock was echter enorm groot toen ik in de broeihete hoofdstad Delhi aankwam. De eerste dagen in Delhi waren immens confronterend voor me. Wat ik ook deed of waar ik ook keek, ik kon geen enkel raakpunt vinden met de werkelijkheid die me zo vertrouwd was. Mijn lichaam werd geprikkeld langs alle kanten: stof, drukte, pikant eten en vervelende muggen (die op de koop toe vervelende ziektes met zich mee kunnen brengen). Nog nooit was ik me zo bewust geweest van de processen die zich in mijn lichaam afspeelden. Ik voelde ronduit elke porie in mijn lichaam! Ik had het gevoel dat geen enkel woord kon uitdrukken wat ik ervoer. De pagina’s uit mijn dagboek bleven onbeschreven, en dat terwijl het neerschrijven van mijn reiservaringen één van mijn meest geliefde bezigheden is…

Heilige dieren in India
Als je de reisboeken over India doorbladert, zie je heel wat heilige dieren de revue passeren. Het vereren van dieren reikt ver terug in de Indiase geschiedenis en heeft zijn wortels in het Hindoeïsme, één van werelds oudste religies. (De aanhangers van het Hindoeïsme, de Hindoes, geloven dat het leven cyclisch is. Alle Hindoe goden worden beschouwd als een manifestatie van Brahma, de oneindige en eeuwige schepper van het universum.)
Zo heb je de Heilige koe met haar zuiverende kwaliteiten, de olifant die symbool staat voor wijsheid en rijkdom (en gelinkt wordt aan de Hindoegod Ganesha), de aap die standvastig en krachtig is (gelinkt aan de god Hanuman), en de slang die geëerd wordt vanwege haar scheppende, vruchtbare, onsterfelijke doch ook beangstigende krachten. Hindoes geloven dat ze door het vereren van de slangengodin Manasha, de “vernietigster van vergif”, behoed worden voor de dodende effecten van slangenbeten.

De slang als metgezellin en beschermster
Na een aantal dagen merkte ik dat de heftige lichamelijke en emotionele reacties die ik ervoer, langzaamaan begonnen te bedaren. Voor ik vertrok hadden zoveel mensen me proberen te verwittigen voor de duizenden gevaren die je in India kan tegenkomen, dat ik er vrij angstig rondliep. Het werd me snel duidelijk dat ik dat moest loslaten. Ik probeerde me te ontdoen van de laatste stukjes paniek die me nog in hun greep hielden, en nam me voor om mijn reis vanuit vertrouwen verder te zetten. Op dat moment begon de slang, die zich tijdens mijn droom o-zo comfortabel in mijn lichaam had genesteld, zich terug te manifesteren. Al snel bleek zij een zegening op mijn tocht, en ze bracht me in contact met vele diepspirituele ervaringen die ik op voorhand onmogelijk had kunnen bedenken. Ik begreep nu ook wat het betekende om de stroom te volgen en volgde de tekenen die ik op mijn weg tegenkwam.

Door me steeds weer te laten leiden door het symbool van de slang, kwam ik in contact met een slangenbezweerder die me tevergeefs trachtte te verleiden om naar zijn huis mee te gaan in de yogastad Rishikesh, met een toerist die een slang op zijn been getatoeëerd had in Manali (deze toerist bleek eveneens een beschermengel te zijn, want ik ontmoette hem net op het moment dat ik een échte slang op mijn pad trof), en met kleine krioelende slangen in het heilige water rondom de prachtige Gouden Tempel in Amritsar. Maar het was vooral in het magische stadje Pushkar dat mijn “ontmoeting” met de slang me door en door kon beroeren.

Magie in Pushkar
Pushkar is een populaire, veelbezochte toeristische stad en een belangrijk pelgrimsoord voor Hindoes. Volgens de Hindoeïstische mythologische vertellingen werd het stadje gecreëerd door de Hindoegod Brahma (de schepper van het universum). Zesduizend jaar geleden zou Brahma een lotusbloem hebben laten vallen op de plek waar nu het Heilige Pushkar Meer gelegen is. Wanneer ik aan dit meer zat, voelde ik een magische rust tot diep in mijn lichaam doordringen. Ik genoot er ’s avonds van het prachtige uitzicht van de zon die in de verte onder de horizon neerdaalde en van de klanken van een mooi fluitspel.

De locale bewoners van Pushkar spelen erg in op het groeiende toerisme. De smalle straten barsten van kleine winkeltjes en de verkopers spreken de toeristen aan met “typische” zinnetjes zoals: “Ma’am, where you from?” en “Only looking, no buying”. (Dit laatste zinnetje zei een verkoper zelfs een keer tegen me toen ik naar het toiletpapier stond te kijken dat uitgestald stond voor zijn winkeltje.) De Indiase verkopers spelen in op het feit dat westerlingen snel in de verleiding raken om enkele (naar westerse normen) “goedkope” producten te kopen. In Pushkar raakte ik gefascineerd door de prachtige, kleurrijke doeken en sjaals en de fonkelende, mooie juwelen. Zo kwam ik thuis met zeker 20 sjaals in mijn bagage!

Wat me echter het meest van al trof in het idyllische Pushkar, was het feit dat het stadje gelegen was naast de “slangenberg” (Nag Pahar). Weer eens liet de slang me niet los! Bovendien was ik niet naar Pushkar gekomen om er de eerste de beste dansvorm te leren. Neen, ik werd er betoverd door de vloeiende “slangendans” die uitgevoerd werd door de vrouwen van het zigeunervolk Kalbeliya. Die dans moest en zou ik leren!

De sensuele slangendans
De bewoners van de Kalbeliya stam wonen ietwat buiten Pushkar, in vervallen hutjes in de stoffige woestijnvlakte. De meesten van hen verdienen geld aan de vele toeristen die Pushkar bezoeken. Zo lokken de mannen de vakantiegangers door het bezweren van slangen en het maken van muziek. Met een dwingende overtuigingskracht proberen de vrouwen de toeristen juwelen te verkopen, henna aan te brengen op hun handen en voeten, en hen danslessen en -voorstellingen te geven in hotels.

Tijdens mijn verblijf van twee weken in Pushkar kreeg ik de kans om het Kalbeliya kamp te bezoeken en de slangendans te leren van één van de zigeunervrouwen Soenita. Zij vertelde mij dat ze van jongs af aan wekelijks danslessen had gekregen van een “dansguru” (traditionele dansleraar) en dat “haar hele volk met hart en ziel opgaat in dans en muziek”. Door de dagelijkse trainingen was haar lichaam enorm flexibel geworden. De elegante en charmerende danspasjes die ze maakte, toonden bovendien duidelijke overeenkomsten met de soepele en gestroomlijnde bewegingen van slangen. Elke dag leerde Soenita me een aantal nieuwe danstechnieken. Na een week voelde ik duidelijk dat mijn heupen zich losser bewogen en dat mijn voeten steviger op de grond stonden. Net zoals de Kalbeliya vrouwen, draaide ik mijn lichaam in het rond, terwijl ik mijn armen door de lucht liet vliegen. Mijn handen maakten gracieuze gebaren, terwijl mijn ogen zich op een punt in de verte richtten.

Eén van mijn laatste avonden in Pushkar vond er een dansvoorstelling plaats voor mijn hotel. Het werd een adembenemende vertoning. Al wentelend waaiden de zigeunervrouwen hun kleurrijke rokken heen en weer onder het felle vollemaanslicht. Met hun voeten bewogen ze zich voort op de ritmes van de aanstekelijke muziek. Ik kon niet anders dan deelnemen aan dit fantastische schouwspel. Ik werd meegesleurd door de sensuele, gracieuze en cirkelende bewegingen van de dans, en bewoog mee op de opzwepende ritmes van de drums en de hypnotische klanken van de Poongi (speciale soort fluit). In wisselwerking met het publiek kwam er een intense kracht vrij tijdens het dansen, en voelde ik de adrenaline door mijn lijf stromen. Die avond deelden de Kalbeliya vrouwen de “energie van de slang” met de toeschouwers in hun vurige dansspektakel.

Een dubbel gevoel
Hoewel dat een ervaring uit de duizend voor me was, hield ik ook een dubbel gevoel over aan de tijd die ik doorbracht met de Kalbeliya vrouwen. Omdat zij nooit geleerd hebben om met geld om te gaan, geven ze dat wat hen gegeven wordt, vaak meteen weer uit. Velen van de zigeunervrouwen zijn niet steeds “fair” tegenover de westerse toeristen. Zo proberen ze hen vaak met allerlei truckjes geld te ontfutselen. Bovendien worden ze binnen het kastensysteem, dat nog steeds overwegend heerst in India, geclassificeerd onder de kaste van de “onaanraakbaren” (of paria’s). Het lijkt alsof er op deze manier weinig aan de povere situatie van de Kalbeliya’s veranderd kan worden. Gelukkig houdt de organisatie Fior Di Loto zich bezig met het eisen van rechten voor de Kalbeliya’s en met hen onderwijsmogelijkheden aan te bieden.

Dans van intuïtie
Niet lang na mijn verblijf in Pushkar, keerde ik weer huiswaarts. Thuis aangekomen voelde ik me enorm dankbaar voor de vele inspirerende mensen die ik op mijn tocht had mogen ontmoeten. Omdat ik de confrontatie met India en, meer nog, met mijn eigen kracht en zwakheden had durven aangaan, was ik trots op mezelf. De ervaringen in het Noorden en Westen van India hadden me een nieuw bewustzijn en nieuwe inzichten gegeven over mezelf, over de wereld en over de dans. Maar bovenal had ik geleerd om te vertrouwen op mijn eigen intuïtieve krachten. En vanuit dat nieuwverworven, magische vermogen zette ik mijn eigen levensdans voort…